Yıllarca Tango Yapmak Sizi Neden İleri Seviye Dansçı Yapmaz ve İleri Seviye Yapacak Olan Nedir?
İleri seviye dansçılar kendi yolunu çizerken, başlangıç seviye dansçılar ise birbirine benzer. İnsanlar tangoya başladıklarında (ya da tango insanları bulduğunda), tamamen kendilerini çaresiz hissederler, dengelerini kaybetmeden nasıl adım atacaklarını bilmediklerini, birine sarıldıklarında başlarını nereye koyacaklarını bilmediklerini fark ederler. Aynı anda yürüyemediklerini, dans tutuşunda sarılamadıklarını ve müziği dinleyemediklerini fark ederler. Ve ilk milongalarına gittiklerinde, ilk olarak dans edeceği insana nasıl bakacağını öğrenmek zorunda olduğunu fark ederler.
Teorik model şu şekildedir: başlangıç seviye dansçı bir-iki yıl içinde orta seviye, üç-dört yıl içinde ileri seviye dansçı, beş yılda master seviye dansçı, daha sonrasında ise eğitmen olur. Fakat bu, eğitmen olma kısmı hariç nadiren doğrudur. Hepimiz biliyoruz ki dansçılar 10 yıldan sonra ”yetersiz orta seviye” aşamasında sıkışıp kalırlar ki bu dansçılar üç yıl sonra “çok ileri” seviyeye geldiklerini düşünürler.
Bu Niçin Olur?
Tango dansçısı olmak için sadece bir başlangıç sınıfı bulmanız gerekir. Tango her türlü insana açıktır. Kimisi müzik ruhuna sahiptir, kimisi değil. Kimisinin beden farkındalığı yüksektir, kimisine bir bedene sahip olduğu hatırlatılması gerekir. Bazıları genç, bazıları yaşlıdır. Bazıları iyi dans etmek ister, bazılarıysa sadece dans etmek… Kaçı karşı cinsten biriyle tanışmak için tangoya başlar? Kaçı ayrılık acısını dindirmek için? Bunun yanında Tango eğitimi kurumsallaşmamıştır, ister doğru ister yanlış olsun herkes kendisine tango eğitmeni diyebilir. Ve bunun sonucunda her öğrenci farklı bir tempoda farklı bir yöne doğru ilerler. Tango stillerinin zengin çeşitlilikteki formlarına bakarsanız, seçim zenginliğini görürsünüz. Aynı zamanda tangonun neredeyse sonu olmayan kompleks yapısını da görürsünüz.
Bazıları nasıl ileri seviye dansçı olur? Diğer her alanda olduğu gibi: bunu gerçekten istemelisiniz ve düzenli çalışmanız ve pratik yapmanız gerekmektedir. Milongalara gitmeden alacağınız dersler güzel seyahatler için rezervasyon yapıp hiç seyahate çıkmamaya benzer. Düzenli ders almadan gidilen milongalar sadece kötü olan alışkanlıklarınızı daha da derin şekilde kötüleştirir. İyi bir dansçı olmak için kendinizi adamanız gerekir, sadece tutkulu olmak yetmez. İyi eğitmenlere de ihtiyacınız vardır. Tangoda diğer profesyonel dans eğitimlerinin aksine iyi öğretmenin(ya da iyi dans etmenin) bir garantisi yoktur. Bu daha çok senin ne istediğin ve eğitmenin sana ne verebileceği ile arasındaki uyumla ilişkilidir. Tango, aydınlanmaya giden bir yol gibidir, bu yolda her çeşit guru vardır, sen senin için doğru olanı bulmak zorundasın.
Tangoda ileri seviye dansçı olmak ne anlama gelir? İşte benim kişisel görüşüm. İleri seviye dansçı her şeyden önce müziği duyabilen, tangonun öğelerini iyi şekilde sindirmiş, kolayca doğaçlama yapabilen, iyi seviyede tekniğe sahip olan ve kendini geliştirebilen kişidir. İyi seviye dansçı iyi bir postüre, rahat ve işlevsel bir tutuşa sahiptir ve dans ederken rahattır. Yönlendiren kişi dans cümlelerine hayat verir, kalıpların esiri olmaz, pistte güvenli şekilde yönünü bulur. Takip eden kişi yönlendiren kişinin yardımı olmadan dengesini koruyabilir, hareketlerini müziğe göre tamamlar ve kalabalık bir dans pistinde güvenli bir takipçidir.
Gerçek bir ileri seviye dansçı vites düşürebilir ve partnerine hala iyi hissettirir. Eğer ileri seviye yönlendiren olduğunuzu düşünüyor ama kendinizden daha düşük bir seviyede bir takipçiyle dans ederken kendi kapasitenizden mahrum bırakılmış hissediyorsanız, siz gerçek bir ileri seviye dansçı değil sadece “bir şey üzerinde özelleşmişsiniz”dir. Kuantum mekaniği hakkında konuşmayı öğrendiniz ama havadan sudan konuşma yeteneğiniz yok. Eğer takipçi olarak kendinizden daha yukarı seviyede dansçılarla dans ederken kendinizi müthiş hissediyorsanız ama dengenizi koruyamıyorsanız ya da daha düşük bir seviyedeki dansçıyla dans ederken hareketlerinizi tamamlayamıyorsanız, o zaman ileri seviye bir dansçı değilsiniz, siz “başkasına muhtaçsınız”. Kraliçe, kiminle konuşursa konuşsun kendisi yine kraliçedir.
İleri seviye dansçılar tangoda küçük bir azınlıktır çünkü bu noktaya ulaşmak güçlü bir motivasyon gerektirir. Ve herhangi bir şeye motivasyon o şeye duyduğunuz ilgiden beslenir. Her ileri seviye dansçının bazı konular üzerinde gerçekten ustalaştığının farkına vardım. Müzik kulağı olan ama tutuş konusunda eksiği olan, kompleks adım dizilerinde harika ama rahat yürüyemeyen dansçılar tanıdım.
Ayrıca önemli bir kriter daha var. İleri seviye dansçının şahsına münhasır bir dans kimliği olmalı. Başka birinin kopyası olmayı arzulamamalı. İleri seviye dansçı hiçbir zaman kendi ifadesini bulma arayışını sonlandırmayacaktır.
Bazı durumlarda farklı bir dinamik gördüm. Dansçının seviyesi ilerledikçe, birbirlerine daha çok benziyorlar. Bu durum, örneğin eğitmen danstaki dinamiklerin özünü açıklayamadığında ve öğrenci hareketi sadece üstünkörü kopyaladığında gerçekleşiyor. Bu aynı zamanda bir topluluğun bir stille aşırı özdeşleştiğinde ve bu stilin “tek doğru tango” olduğuna inanıldığında gerçekleşiyor. Öğrenciler, formun onları dansçı yaptığına inanmaya başlıyor ve eğitmenler bu formu onun haricindeki her şeyden koruyor. Bana göre, tango sadece formlardan ibaret olmaya başladığında tango, tango olmaktan çıkıyor. Şekilci olan ve akılcı olmayan fiziksel hareketler baskın geldikçe, sanat yavaşça kayıp gidiyor. Form gereklidir ama işin özü değildir, tangonun özü ilişkidir, ve biz tangoyu tek bir sitle sınırlandırırsak tangonun artistik gelişimi altında eziliriz. Formlar değişir. Kendi tangonun seç, ama diğerlerinin kendi tangolarını seçmelerine izin de ver. Tanrı olsaydın ve sıkıntıdan patladığın bir günde tango dansçıları yaratacak olsaydın hepsini birbirinin aynı mı yapardın?
Çelişkili bir şekilde, tango seni ileri seviye dansçı yapmakla ilgili değildir, seni dans ettirmekle ilgilidir. Tangodaki seni keşfetmekle ilgilidir. Bu yüzden, sana tangoyu sevdirecek olacak şeyi, kendinle olan bağlantını sürekli olarak araman gerekir. Gelişmenin yolu, daha iyi bir sen olmayı beklemekten geçmektedir.
Yazan: Veronica Toumanova
Çeviren: Oğuzhan Zehiroğlu